Dar kanal, tıpta lomber spinal stenoz olarak bilinir ve omurga kanalı içerisinde sinirlerin geçtiği boşluğun daralmasıyla ortaya çıkar. Özellikle bel bölgesinde görülen bu durum, yaş ilerledikçe daha sık rastlanır. Omurgadaki yapıların zamanla bozulması, sinirler üzerinde baskı oluşturur ve bu da hem ağrıya hem de hareket kısıtlılığına yol açar.
Dar Kanalın Oluşma Sebepleri
Dar kanalın en önemli nedeni yaşlanma ile birlikte omurgada gelişen dejeneratif değişikliklerdir. Zamanla disklerin yüksekliği azalır, eklemlerde kireçlenme başlar ve omurgayı saran bağ dokuları kalınlaşır. Bu değişiklikler kanal içini daraltır.
- Disklerde çökmeler ve yıpranma → Omurlar birbirine yaklaşarak sinirlere baskı yapar.
- Kireçlenme ve kemik çıkıntıları (osteofitler) → Sinir geçiş yollarını daraltır.
- Bağ dokusunun kalınlaşması → Özellikle ligamentum flavum kalınlaşarak sinirleri sıkıştırır.
- Doğuştan darlık → Bazı kişilerde doğuştan omurga kanalı dardır ve erken yaşta belirtiler ortaya çıkar.
- Travmalar veya geçirilmiş ameliyatlar → Kanalın anatomisini bozarak daralmaya sebep olabilir.
Dar Kanal Belirtileri
Dar kanal hastalarının en tipik yakınması, yürürken bacaklarda ağrı ve uyuşma hissidir. Hasta kısa bir mesafe yürüdükten sonra durmak zorunda kalır, öne eğildiğinde veya oturduğunda rahatlama hisseder. Bu tabloya nörojenik kladikasyon adı verilir.
Bunun dışında;
- Bel ve bacaklarda sürekli ağrı
- Karıncalanma, uyuşma
- Bacaklarda güçsüzlük
- Uzun süre ayakta kalmada zorlanma gibi şikâyetler de görülür.
Dar Kanal Tedavi Seçenekleri
Hastalığın tedavisinde öncelikle konservatif yöntemler uygulanır:
- İlaç tedavisi: Ağrı kesici ve kas gevşeticiler.
- Fizik tedavi ve egzersiz: Kasları güçlendirerek şikâyetleri hafifletir.
- Enjeksiyonlar: Sinir çevresine uygulanan kortizon enjeksiyonları ödemi azaltabilir.
Eğer tüm bu yöntemlere rağmen şikâyetler artıyorsa, dar kanal ameliyatı gündeme gelir.
Dar Kanal Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Cerrahinin amacı, sinirlerin üzerindeki baskıyı kaldırmaktır. Bunun için farklı yöntemler kullanılır:
- Laminektomi: Omur kemiklerinin arka kısmı alınarak kanal genişletilir.
- Mikrocerrahi dekompresyon: Küçük kesiler ve mikroskop yardımıyla sinirlere baskı yapan yapılar temizlenir.
- Füzyon (vida ve plaka ile sabitleme): Eğer omurgada kayma veya dengesizlik varsa, omurlar sabitlenerek stabilite sağlanır.
Ameliyat sonrası hastalar genellikle kısa sürede mobilize olur. Yürüme mesafesi uzar, ağrı azalır ve yaşam kalitesi belirgin şekilde artar.
Dar kanal, özellikle ileri yaşta sık görülen ve yaşam kalitesini düşüren bir omurga problemidir. Erken evrede ilaç ve fizik tedaviyle kontrol edilebilse de ilerleyen olgularda dar kanal ameliyatı kalıcı bir çözüm sunar. Doğru hasta seçimi ve deneyimli cerrahlar tarafından uygulanan ameliyat, sinir basısını ortadan kaldırarak hastaların günlük yaşamına sağlıklı bir şekilde dönmesini sağlar.
